Frank Gehry

Należy do wąskiego grona twórców cieszących się mianem „starchitect”. Jego szalone projekty zaskakują dekonstruktywistyczną formą.

Autor: Aleksandra Bodzyńska 

Frank Gehry urodził się w 1929 roku w Toronto, w rodzinie polskich Żydów. Jego matka pochodziła z Łodzi, a dziadkowie są pochowani na cmentarzu żydowskim w tym mieście. Na studia wyjechał do Kalifornii, gdzie w 1954 roku ukończył architekturę na University of Southern California w Los Angeles. Naukę kontynuował na Harvard Graduate School of Design, zgłębiając wiedzę o urbanistyce. W 1961 roku zamieszkał w Paryżu, gdzie miał możliwość poznania projektów le Corbusiera i Balthasara Neumanna. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych w 1962 roku założył swą własną pracownię w Los Angeles. 

Przez pierwsze lata działalności, Frank Gehry nie znajdował inwestorów dla swych śmiałych projektów. Przełomem okazał się być rok 1978 oraz budowa jego własnego domu w Santa Monica. Dekonstruktywistyczna forma domu oraz użycie niekonwencjonalnych materiałów ugruntowały jego pozycję w awangardzie architektury tamtego okresu. Dom Gehry’ego stał się atrakcją dla turystów, a dla niego samego przepustką do innych zleceń. 

Frank Gehry o projektowaniu myśli jak o sztuce. Jak twierdzi, największy wpływ na jego twórczość wywarł Constantin Brancusi. Rumuński rzeźbiarz, współtwórca francuskiego modernizmu, tworzył rzeźby w nurcie abstrakcjonizmu z elementami prymitywizmu. Jako swoich architektonicznych idoli Gehry wymienia Alvara Aalto oraz Philipa Johnsona.

Budynki Franka Gehry’ego przykuwają uwagę niekonwencjonalną formą. Przełamują tradycyjną przestrzeń miejską, odznaczają się na tle innych budowli, często stając się największą atrakcją okolicy. Ich awangardowy charakter przejawia się w wykorzystaniu rożnych, pozornie niepasujących do siebie materiałów (tytanu, kamienia, siatki drucianej itp.). Często składają się w kolaż złożony z kilku, współgrających ze sobą powyginanych brył, przechylonych ścian i pofalowanych powierzchni (tańczący dom w Pradze, Muzeum Guggenheima w Bilbao).

Frank Gehry to niekwestionowana gwiazda w świecie architektury. W 1989 został uhonorowany nagrodą Pritzkera, będącą odpowiednikiem Nobla. Tym bardziej radosną jest informacja, że firma Gehry Partners LLP wygrała konkurs na opracowanie koncepcji nowego zespołu budynków dydaktycznych Akademii Muzycznej w Krakowie. Projekt Franka Gehry’ego pokonał 77 koncepcji innych pracowni, jury konkursu było prawie jednomyślne. Nowy kampus powstanie za cztery lata, jego budowa będzie współfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.