Robert Konieczny

Gdy w 2007 roku zaprojektował dom, spełniający wymagania większości rodzin i kształtów działek, nazwał go Domem TypOwym. Mimo że budynek miał mieć postać ostro ściętego walca, a wewnątrz kręcone schody, to przewaga rozwiązań konwencjonalnych uczyniła go pierwszym projektem tego typu w historii pracowni Roberta Koniecznego. To, że jeden z najbardziej znanych i cenionych polskich architektów stroni od banału i oczywistych wyborów, udowodnił już nie raz.

Za betonową arkę, usytuowaną na zboczu górskiego stoku, Robert Konieczny otrzymał nagrodę Best new private house, w prestiżowym konkursie magazynu Wallpaper. Jury przyznało projektowi tytuł najlepszego domu świata 2016. Arka Koniecznego znajduje się w samym centrum pastwiska we wsi Brenna koło Cieszyna. Do jej wnętrza można się dostać przez drzwi, które stanowią część ściany, pełniąc jednocześnie funkcję zwodzonego mostu. By zminimalizować ryzyko osuwiska, architekt potraktował cały dom jako most, pod którym swobodnie przepływa woda opadowa. Propozycja Koniecznego zdobyła kilkanaście polskich i międzynarodowych nagród, nominacji i wyróżnień.

Poza domami Robert Konieczny tworzy także budynki publiczne. Najbardziej znanym na całym świecie jest jego projekt Muzeum Narodowego w Szczecinie pod nazwą „Centrum Dialogu Przełomy”. W 2016 roku zyskał prestiżowe tytuły: World Building of the Year, przyznany podczas Światowego Festiwalu Architektury w Berlinie, oraz Tytuł Najlepszej Przestrzeni Publicznej Europy w konkursie European Prize for Urban Public Space, sygnowany przez Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie. Muzeum według Koniecznego pokonało 375 konkurentów z całego świata. Budynek składa się z dwóch części: parter jest przede wszystkim strefą wejściową i organizacyjną, zaś podziemia – ekspozycyjną. Architekt nie porwał się na konkurowanie z zabudową szczecińskiego Starego Miasta, lecz postawił na możliwie subtelną ingerencję i symbolikę przestrzeni.

Robert Konieczny jest absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1996 roku uzyskał certyfikat New Jersey Institute of Technology. Od 2012 roku pełni funkcję niezależnego eksperta Fundacji Miesa van der Rohe. W 2007 roku Konieczny znalazł się na liście 44 najlepszych młodych architektów świata według wydawnictwa Scalae. W 2008 roku Konieczny został laureatem konkursu „Europe 40 under 40”, organizowanego przez The European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies and The Chicago Athenaeum, zyskując tytuł najlepszego młodego projektanta na świecie poniżej 40. roku życia.

W 1999 roku Robert Konieczny wraz z Marleną Wolnik założył autorską pracownię KWK Promes. Pojawiający się w nazwie skrót  to nie tylko inicjały założycieli, lecz także nawiązanie do Śląska, z którego wywodzą się architekci i na którym do dziś pracują – KWK oznacza kopalnię węgla kamiennego. W 2007 roku magazyn Wallpaper zaliczył pracownię do 101 najbardziej ekscytujących biur architektonicznych na świecie. Robert Konieczny wraz ze swoim zespołem przygotował takie projekty budynków publicznych, jak m.in.: Świątynia Opatrzności Bożej, Instytut Chopinowski i Ambasada Niemiec w Warszawie, Muzeum Współczesne we Wrocławiu, Teatr w Gliwicach, czy za granicą – Wieża U2 w Dublinie, most w Veronie, Bauhaus w Weimarze. Wszystkie zyskały uznanie jury w postaci nagród i wyróżnień.

Do najciekawszych projektów domów jednorodzinnych Roberta Koniecznego i jego współpracowników należy  Dom Aatrialny, którego projekt powstał w 2002 roku.  Malowniczo położona wśród dolnośląskich lasów działka miała wadę – wjazd od najatrakcyjniejszej strony. Aby nie stracić nasłonecznionych tarasów, drogę do domu zakopano w ziemi. Jak podkreśla sam Konieczny, projekty wychodzące z jego pracowni nie są szablonowe, stanowią wnikliwe propozycje i pomysłowe rozwiązania wielu architektonicznych niedogodności.  W 2008 Dom Aatrialny i Dom Ukryty, w większej części schowany pod powierzchnią ziemi, Międzynarodowe jury Museum of Architecture and Design w Chicago zaliczyło do najlepszych budynków świata. W lutym 2012 roku Dom Aatrialny został najlepszym budynkiem III RP w plebiscycie architektonicznym ogłoszonym przez tygodnik Polityka. W pierwszym tego typu konkursie w Polsce, spośród 15 nominowanych obiektów najlepszy budynek wybierali sami czytelnicy.

Niespodziewane rozwiązania Konieczny zaproponował także między innymi w Domu Bezpiecznym, złożonym z ruchomych ścian, Domu w drodze – usytuowanym na trasie między bramą wjazdową a przystanią, czy też w Domu Autorodzinnym ze wspólną strefą wjazdową i wejściową. Mimo że domy polskiego architekta postrzegane są jako błyskotliwe i nieprzeciętne, Konieczny wskazuje na logikę i użytkowość tworzonych przez siebie koncepcji. Maksymalne zanurzenie w przestrzeni i poszukiwanie nowych rozwiązań nie oznaczają utraty typowo „domowego” charakteru projektów. Celem Koniecznego nie jest efekciarstwo, jego domy w dalszym ciągu mają być przytulne.    

Robert Konieczny jest jednym z polskich architektów najczęściej publikowanych za granicą. Jego realizacje dwukrotnie znalazły się w „The Phaidon Atlas of Contemporary World Architecture”, serii książek wydawnictwa Taschen. W książce European Architecture since 1890, autorstwa światowej sławy krytyka Hansa Ibelingsa, KWK Promes została wymieniona jako jedyna współczesna pracownia z Polski, która wniosła wkład w rozwój architektury europejskiej.